Khi bố mẹ ổn định về mặt cảm xúc, sử dụng sự khuyến khích để giao tiếp, trẻ thường sẵn lòng lắng nghe, chấp nhận và hành động hơn. Một môi trường tích cực giúp trẻ cảm thấy an toàn và được yêu thương, tạo điều kiện cho sự phát triển khỏe mạnh về thể chất lẫn tinh thần.

Trong khi đó, những lời lẽ phàn nàn giống như mưa đá giáng vào trái tim trẻ thơ, thường khiến trẻ khép lòng mình lại, tạo ra khoảng cách trong mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái.

Nghiên cứu tâm lý đã phát hiện, mô hình ngôn ngữ của bố mẹ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ chế phòng vệ tâm lý của con cái. Khi giao tiếp đầy sự phủ nhận và mỉa mai, não của trẻ sẽ tự động khởi động phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy”.

Vậy, bố mẹ nên trò chuyện như thế nào mỗi ngày để con cái sẵn lòng lắng nghe hơn?

Ổn định cảm xúc: Phương pháp giao tiếp hiệu quả nhất

Sau bữa tối, cô bé Lele làm đổ cốc sữa. Người mẹ hít một hơi thật sâu rồi ngồi xổm xuống “Chúng ta cùng nhau lau sàn nhé?” Đứa trẻ ngay lập tức ngừng khóc và bắt đầu giúp đỡ.

Sự hướng dẫn nhẹ nhàng này có thể kích hoạt vỏ não trước trán nhiều hơn là câu hỏi “Tại sao con lúc nào cũng vụng về thế?” và cho phép trẻ tập trung vào việc giải quyết vấn đề.

Nghiên cứu khoa học về não bộ cho thấy khi bố mẹ giữ được bình tĩnh, phản ứng căng thẳng của hạch hạnh nhân ở trẻ sẽ giảm đi, trẻ sẽ sẵn sàng tiếp thu sự hướng dẫn hơn.

Trong một cuộc cãi vã ở sân chơi, người bố đã không mắng con trai sau khi phát hiện cậu bé chen ngang hàng. Thay vào đó, anh đưa con đi quan sát những người trong hàng “Con nghĩ những đứa trẻ ở phía sau cảm thấy thế nào?” Loại câu hỏi hướng dẫn này có thể nuôi dưỡng sự đồng cảm tốt hơn là câu hỏi “Con không có mắt nhìn sao?”

Cảm xúc ổn định giống như một căn cứ an toàn, cho phép trẻ dám thử và mắc lỗi.

Sự hướng dẫn nhẹ nhàng và bình tĩnh từ bố mẹ giúp trẻ giải quyết vấn đề, hình thành nên những kỹ năng sống quan trọng.

Theo đó, cách giao tiếp và hành động của bố mẹ có sức mạnh lớn trong việc định hình cách trẻ nhìn nhận bản thân và thế giới xung quanh.

Phản hồi tích cực: Xây dựng tư duy phát triển

Một người dùng mạng xã hội kể lại, vào ngày anh đạt 7 điểm trong bài kiểm tra toán, người mẹ không trách mắng mà chỉ vào những câu hỏi sai “Mẹ thấy iải pháp cho 3 câu hỏi này rất mới lạ. Chúng ta hãy xem cách cải thiện các bước tính toán cho bài khác nhé”.

Chuyển trọng tâm từ điểm số sang quá trình suy nghĩ, “phương pháp giao tiếp kiểu sandwich” (khẳng định + gợi ý + khuyến khích) này có thể bảo vệ sự tò mò của trẻ.

Hình ảnh chụp não cho thấy, khi trẻ em nhận được lời khen ngợi cụ thể, hệ thống khen thưởng ở vùng vân não sẽ được kích hoạt.

Việc trao cho trẻ quyền lựa chọn, đồng thời đưa ra những gợi ý mang tính xây dựng giúp duy trì được quyền tự chủ.

Khi đi mua quần áo, cô con gái nhất quyết mua một chiếc váy đính hạt. Người mẹ không từ chối thẳng thừng “Chiếc váy này sẽ rất nổi bật cho bữa tiệc sinh nhật. Mẹ thấy sẽ thoải mái hơn nếu kết hợp với giày thể thao. Chúng ta thử mặc theo cách này nhé?”

Việc trao cho trẻ quyền lựa chọn, đồng thời đưa ra những gợi ý mang tính xây dựng giúp duy trì được quyền tự chủ, bồi dưỡng khả năng ra quyết định. Phản hồi tích cực giống như cài đặt “GPS” cho tư duy, hướng dẫn trẻ chủ động tối ưu hóa hành vi của mình.

Giao tiếp nhẹ nhàng: Xây dựng cây cầu tin cậy

Cách giao tiếp phản ánh cảm xúc có thể giải quyết xung đột tốt hơn là câu “Con hẳn là người gây rắc rối trước”.

Khi trẻ cảm thấy được lắng nghe, các tế bào thần kinh phản chiếu sẽ thúc đẩy sự đồng cảm về mặt cảm xúc và sẵn sàng tiếp thu lời khuyên hơn.

Hay khi trẻ buồn bã vì thua một trận đấu, người mẹ nhẹ nhàng ôm con “Mẹ thấy con rất kiên trì luyện tập mỗi ngày. Nỗ lực này còn có giá trị hơn cả thứ hạng”.

Phản hồi tập trung vào quá trình thay vì kết quả sẽ giúp trẻ phát triển tư duy phát triển.

Khi trẻ cảm thấy được lắng nghe, các tế bào thần kinh phản chiếu sẽ thúc đẩy sự đồng cảm về mặt cảm xúc.

Bốn yếu tố của giao tiếp phi bạo lực (quan sát – cảm nhận – nhu cầu – yêu cầu) giống như những người phiên dịch cảm xúc, cho phép tình yêu thực sự chạm đến trái tim trẻ.

Một môi trường phát triển ấm áp thường có thể kích thích động lực bên trong và giúp trẻ phát triển khỏe mạnh.

Thực tế, trong quá trình bố mẹ trò chuyện với trẻ, ngôn ngữ nhẹ nhàng nhưng kiên quyết là món quà tốt nhất cho sự phát triển. Hãy thử thay thế lời chỉ trích bằng lời gợi ý và phủ định bằng lời miêu tả mỗi ngày.

Giao tiếp thân thiện là chìa khóa để xây dựng mối quan hệ vững chắc giữa bố mẹ và trẻ. Bằng cách lắng nghe, thể hiện sự đồng cảm và sử dụng ngôn ngữ tích cực, bố mẹ có thể giúp trẻ phát triển tốt hơn cả về mặt cảm xúc lẫn tư duy.

Hãy để trẻ cảm nhận được tình yêu và sự hỗ trợ từ chính gia đình mình, điều này sẽ là nền tảng vững chắc cho sự trưởng thành và phát triển trong tương lai.

Nguồn: https://arttimes.vn/gia-dinh/cach-bo-me-tro-chuyen-nhe-nhang-con-san-sang-lang-nghe-ma-khong-can-quat-mang-c59a62000.html