Làm bố mẹ là một quá trình khám phá lâu dài. Dù thời đại có thay đổi thế nào thì vai trò của bố mẹ đối với sự phát triển của trẻ vẫn không thay đổi. Bố mẹ giống như một pháo đài mà trẻ tin tưởng.

Bác sĩ tâm thần Vương Hạo Vĩ cho biết, dù trẻ ở độ tuổi, hoàn cảnh nào, hình ảnh bố mẹ luôn hiện lên trong tâm trí.

4 vai trò của bố mẹ trong quá trình trưởng thành của trẻ

Chúng ta sinh ra sẽ bắt đầu hành trình học cách yêu thương bằng đồng hành và lời, để tạo ra sự giao thoa và hòa hợp với mọi người trong cuộc sống. Mối quan hệ giữa bố mẹ và con cái cũng vậy.

Trong hơn 20 năm làm tư vấn tâm lý, học giả giáo dục Zheng Shiyan cho biết, nhiều trẻ đến gặp ông không phải để tư vấn hay điều trị, mà hầu hết bày tỏ mong muốn được bố mẹ động viên và đặt kỳ vọng vào mình.

Điều trẻ muốn là sự bầu bạn của bố mẹ. Đôi khi không có bố mẹ ở bên, đứa trẻ dường như mất đi khả năng định hướng sự phát triển.

Khi trẻ lớn lên, bố mẹ cũng cần phải chuyển sang những vai trò khác nhau. Theo các nhà tâm lý học, bố mẹ thường đóng bốn vai trò quan trọng khác nhau trong cuộc sống của con cái, bao gồm:

– Người chăm sóc.

–  Người hướng dẫn.

– Người bảo vệ.

– Người cố vấn tinh thần.

Cả bốn vai trò đều quan trọng ở từng giai đoạn phát triển của trẻ.

Bố mẹ nên thể hiện hết tình cảm, để trẻ cảm thấy an toàn.

Từ khi trẻ mới sinh đến 6 tuổi, bố mẹ là người chăm sóc

Theo chuyên gia nuôi dạy con người Úc Bidford, từ khi mới sinh đến 7 tuổi trước khi vào tiểu học, đó là “giai đoạn học cách yêu thương” của trẻ. Trẻ cần được chăm sóc đầy đủ và có cảm giác an toàn.

Bố mẹ nên thể hiện hết tình cảm, để trẻ cảm thấy an toàn và được coi trọng.

Từ 6 đến 12 tuổi, bố mẹ dần đảm nhận vai trò hướng dẫn

Lúc này, cần thiết lập chuẩn mực hành vi cho trẻ, nhưng bố mẹ cần cân bằng giữa hướng dẫn để tránh quá nghiêm khắc, mất đi tình cảm. Điều này sẽ khiến trẻ lớn lên trở nên nhút nhát và sợ phải tự mình đưa ra quyết định.

Ở độ tuổi từ 12 đến 18, vai trò người bảo vệ trở thành trọng tâm 

Người bố đặc biệt quan trọng đối với con trai trong giai đoạn dậy thì, vì con trai sẽ quan sát mọi hành động của bó để học cách trở thành người đàn ông.

Trong giai đoạn này, bố mẹ nên sát cánh, giúp trẻ đối mặt với thử thách tuổi mới lớn. Mặt khác, nên hỗ trợ trẻ chống lại nhiều thế lực bên ngoài cám dỗ, dẫn đến đi lạc lối.

Khi trẻ trưởng thành, vai trò cố vấn tinh thần sẽ trở thành trọng tâm

Vào thời điểm này, bố mẹ nên chia sẻ những trải nghiệm sống của mình với trẻ chân thành, thậm chí bộc lộ cả khía cạnh dễ bị tổn thương.

Hãy bình tĩnh lắng nghe những khó khăn của trẻ, nhưng không nhất thiết phải đưa ra câu trả lời cho mọi thứ. Thay vào đó, trao cho trẻ những “phước lành” như người cố vấn tinh thần.

6 chất “dinh dưỡng” trẻ cần nhất cho quá trình trưởng thành

Theo nhiều nghiên cứu, trình độ học vấn, sự giàu có và quyền lực không liên quan đến việc bố mẹ có trở thành phụ huynh tốt hay không. Điều quan trọng là bố mẹ cung cấp cho trẻ những “chất dinh dưỡng” cần thiết trong quá trình phát triển.

Từ góc độ phát triển thể chất và tinh thần của trẻ, có 6 “món quà” quý giá nhất mà bố mẹ nên dành cho con.

Nguồn ảnh: Pinterest.

Cảm giác an toàn

Khi trẻ ngửi được mùi hương, nghe được giọng nói và nhịp tim của mẹ, trẻ sẽ tự nhiên phát triển cảm giác an toàn. Cảm giác an toàn này sẽ tiếp tục cho đến khi lớn lên. Có thể nói an ninh là chủ đề chính của cuộc sống.

Nghiên cứu của nhà tâm lý học người Mỹ Erikson phát hiện, giai đoạn từ khi mới sinh đến khoảng 1,5 tuổi để trẻ phát triển lòng tin cơ bản vào con người.

Ngay khi trẻ mới chào đời, bố mẹ nên thường xuyên ôm, hôn, đáp lại ánh mắt, giọng nói và trò chuyện với trẻ. Đây là bước khởi đầu quan trọng nhất để thiết lập mối quan hệ bố mẹ – con cái. Đây cũng là nền tảng để trẻ phát triển cảm giác an toàn.

Nếu người chăm sóc trẻ thường xuyên thay đổi trong giai đoạn này, đôi khi là bảo mẫu, đôi khi là ông bà, và đôi khi được gửi vào nhà trẻ, trạng thái không ổn định này sẽ khiến trẻ khó phát triển được lòng tin cơ bản vào người khác. Không có cảm giác tin tưởng thì không có cảm giác an toàn, và không có cảm giác an toàn thì trẻ không dễ có được sự tự tin.

Hãy bình tĩnh lắng nghe những khó khăn của trẻ.

Giáo sư Trịnh Thập Yến đặc biệt nhắc nhở, nếu một người thiếu cảm giác an toàn ngay từ khi còn nhỏ, sẽ dễ gặp phải các vấn đề về tâm lý trong tương lai. Ba vấn đề nghiêm trọng nhất là: Lo lắng, buồn bã và thù địch.

Nếu bố mẹ phớt lờ trẻ từ khi còn nhỏ, cả ba vấn đề này đều dễ phát sinh.

Nếu tình trạng thiếu an toàn này kéo dài đến khi đứa trẻ lớn lên và không được giải quyết thỏa đáng, có thể phát triển thành trầm cảm hoặc có xu hướng bạo lực.

Nếu bố mẹ quá bận rộn, ít nhất nên có người chăm sóc trẻ ổn định, có thể là ông bà hoặc bảo mẫu, nhưng tốt nhất là trẻ nên ở với bố mẹ vào ban đêm.

Không khí gia đình gần gũi

Học giả giáo dục người Anh Spencer tin rằng, gia đình có thể tiếp thêm sức mạnh cho trẻ hay không phụ thuộc vào sự gần gũi trong mối quan hệ giữa các thành viên, bởi vì bất kể trẻ gặp phải điều gì ở bên ngoài, gia đình sẽ luôn là trạm tiếp nhiên liệu.

Điểm số cao nhất trong bài kiểm tra năng khiếu học thuật của Hoa Kỳ năm 1989 là ở Nam Dakota, điều này đã khơi dậy sự tò mò của nhiều người.

Xét về nguồn lực giáo dục, đây là tiểu bang có mức lương giáo viên thấp nhất và nguồn lực phân bổ cho mỗi trẻ thấp thứ 8 tại Hoa Kỳ, nhưng lại có thành tích học tập tốt nhất.

Họ đã tiến hành một số nghiên cứu và phát hiện ra rằng, tiểu bang này có tỷ lệ ly hôn thấp nhất, các gia đình gắn bó chặt chẽ và duy trì các giá trị truyền thống.

Huang Kunyan, hiệu trưởng sáng lập của Trường Y khoa Đại học Quốc gia Cheng Kung, người từ lâu đã quan tâm đến nền giáo dục của Đài Loan, đặc biệt chỉ ra tầm quan trọng của việc tạo ra bầu không khí gia đình. Ông nhớ lại khi còn nhỏ, luôn tụ tập quanh bố mẹ và anh em của mình mỗi khi đi học về. Người anh trai thích kể chuyện, và hoạt động giải trí của gia đình ông thường là lắng nghe anh trai kể chuyện sau bữa tối.

Tốt nhất là trẻ nên ở với bố mẹ vào ban đêm.

“Hãy nghĩ xem sự khác biệt giữa một đêm cả gia đình cùng nhau xem TV và một đêm cả gia đình cùng nhau đọc sách, uống trà và kể chuyện như thế nào”, Huang Kunyan nói.

Có thể tạo ra bầu không khí gia đình thân mật thông qua một số phương pháp, chẳng hạn như trò chuyện vui vẻ trong giờ ăn tối. Bố mẹ hạn chế quát mắng trẻ vào thời điểm này.

Hay một số trò chơi gia đình, nói chuyện với con về tuổi thơ, cùng trẻ hoàn thành một nhiệm vụ thú vị, thiết lập các truyền thống và nghi lễ gia đình,…

Bố mẹ rồi cũng sẽ già đi, nhưng với sự gắn kết chặt chẽ với gia đình, con cái chắc chắn sẽ có thêm sức mạnh để đối mặt với tương lai.

Làm gương tốt cho con

Nếu mục tiêu của giáo dục nhà trường là truyền đạt kiến ​​thức và kỹ năng, thì cốt lõi của giáo dục gia đình là bồi dưỡng nhân cách tốt cho trẻ.

Khi cấu trúc gia đình truyền thống tan rã, các giá trị xã hội trở nên mơ hồ, ảnh hưởng của phương tiện truyền thông có nguy cơ vượt qua ảnh hưởng của giáo viên, vai trò của bố mẹ trong việc truyền đạt các giá trị đúng đắn, thực hiện giáo dục nhân cách ngày càng trở nên quan trọng.

Hồng Lan, một giáo sư tại Đại học Dương Minh, người thường xuyên có bài phát biểu về chủ đề giáo dục, luôn có thể thấy được sự thông thái của cha mình trong những lời nói và bài viết của bà. Người bố đã dạy cô phải sống tích cực, không nên xa hoa hay lãng phí, “Nếu con có thể đi bộ, đừng đi ô tô. Nếu con có thể đi xe buýt, đừng đi taxi.”

Khi Hồng Lan đi du học, lúc xuống máy bay, cô chỉ có 50 đô la trong túi. Tuy nhiên, cô không hề lo lắng hay sợ hãi vì người bố đã dạy “Một thân thể nuôi một miệng ăn”. Chỉ cần cô ấy học cách sống đơn giản thì việc đối mặt với tương lai sẽ trở nên dễ dàng.

Làm gương tốt cho con là món quà quý giá nhất từ bố mẹ. Bởi vì trẻ học được nhiều điều thông qua việc bắt chước. Dù muốn hay không, trẻ vẫn nhìn thấy lời nói và hành động của bố mẹ, và vô thức học theo.

Đây là lý do tại sao nhiều học giả giáo dục nhắc nhở bố mẹ nên trở thành hình mẫu tốt cho trẻ noi theo. Trước khi dạy con, hãy đối diện với chính mình trước.

Làm gương tốt cho con.

Khám phá điểm mạnh và giúp con phát huy tối đa khả năng 

Quá trình nuôi dạy, đôi khi đòi hỏi bố mẹ giống như một thám tử, quan sát điểm mạnh của trẻ thông qua những tương tác, giúp trẻ phát huy những điều tốt nhất.

Điểm mạnh của trẻ thường được phản ánh ở nhiều lĩnh vực. Bố mẹ có thể quan sát điều trẻ thích thú, tập trung và vui vẻ nhất khi làm, thường là những việc mà trẻ quan tâm.

Nếu bố mẹ tạo không gian cho sở thích trẻ phát triển, cung cấp sự hỗ trợ và môi trường cần thiết, đồng hành khi gặp khó khăn trong học tập, trẻ thường phát triển thói quen và khả năng học tập chủ động, vì động lực đến từ chính sở thích. Hiệu quả học tập sẽ tốt hơn nhiều so với tác động ép buộc từ bên ngoài.

Rèn luyện thói quen lành mạnh

Bố mẹ đều mong muốn trẻ khỏe mạnh, nhưng theo số liệu thống kê trong những năm gần đây, nhiều trẻ đang có những dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe thể chất lẫn tinh thần. Ở Đài Loan, hơn 1/5 học sinh lớp 1 bị cận thị và gần 1/4 học sinh tiểu học bị thừa cân. Số lượng trẻ em Đài Loan mắc chứng trầm cảm cũng gây chú ý trong nhiều cuộc khảo sát.

Giai đoạn thơ ấu là thời điểm quan trọng để hình thành thói quen lành mạnh ở trẻ. Ví dụ, hình thành thói quen ăn uống cân bằng, ăn nhiều rau và trái cây, hạn chế ăn đồ ăn vặt… thì nguy cơ trẻ bị thừa cân và sâu răng sẽ nhỏ hơn.

Ngày nay, nhiều gia đình có thói quen vừa ăn vừa xem TV, đây là tác hại lớn nhất cho cơ thể và tinh thần. Theo nhiều nghiên cứu y khoa, trẻ em vừa ăn vừa xem TV dễ bị béo phì và mất cân bằng dinh dưỡng.

Bố mẹ cũng nên cùng trẻ vận động nhiều hơn, sẽ có lợi cho trẻ trong suốt cuộc đời. Tập thể dục giúp phát triển thể chất, tâm trạng vui vẻ, có lợi cho sức khỏe thể chất, tinh thần và các mối quan hệ.

Rèn luyện thói quen lành mạnh.

Trở thành người cố vấn về mặt cảm xúc

Tình yêu thương bố mẹ dành cho con một cách tự nhiên chính là sự khai sáng cảm xúc tốt nhất.

Học giả giáo dục Spencer tin rằng, cảm xúc đóng vai trò quan trọng trong quá trình giáo dục một người. Đạo đức cho chúng ta biết phải làm gì, lý trí dẫn dắt phương pháp nào nên sử dụng, và cảm xúc gợi ý nên sẵn sàng làm gì.

Nhiều câu chuyện tuyệt vời và hành vi cao quý trong cuộc sống của trẻ xuất phát từ cảm xúc.

Sự ấm áp và quan tâm từ bố mẹ, tôn trọng dành cho thiên nhiên, sẽ truyền cảm hứng sâu sắc cho trí tuệ cảm xúc của trẻ.

Chuyên gia You Gangui tin rằng, đôi khi bố mẹ giống như nhà tâm lý học. Có một số từ ngữ và cảm xúc cần phải được truyền đạt cho trẻ, để cảm thấy rằng “Bố mẹ sẵn sàng trì hoãn mọi thứ vì con, yêu con và sẵn sàng giúp đỡ con ngay cả khi thất bại”.

Hãy để gia đình trở thành mùa xuân sống động cho tâm hồn trẻ thơ, để trẻ có nguồn sức sống nội tâm vô tận.

Làm bố mẹ là một quá trình khám phá lâu dài. Mặc dù con người sinh ra đã có bản năng yêu thương, nhưng làm bố mẹ tốt cũng cần học cách.

Nguồn: https://arttimes.vn/gia-dinh/bo-me-yeu-thuong-con-dung-cach-de-ca-nha-hoa-thuan-cuoc-song-sung-tuc-c59a61858.html